Түн жыры

Түн еді.
Кеткен Күн сүңгіп...
Түн еді - марғау, еріншек.
Сезінді кенет бір сұмдық
Ұйқылы-ояу келіншек!

Түсі ме:
Оның... жоқ үні,
Қолы жоқ қара шашында -
Жарының жылы орыны
Суынып қапты қасында.

Сипалап көрді қарманып,
Жүрегін шымшып сан күдік:
Түн ортасында сандалып,
Қай жаққа кеткен қаңғырып?

Тұрды атып!
Ес жоқ әйелде!
Көз алды - түнек... көрінбей..
Сезімтал бар ма әлемде
Әйелдің жүректеріндей?!

Жарқылдап оты жанардың
Жүгірді, тәні - діріл-ді.
Жердегі жатқан Адамның
Бас сүйегіне сүрінді!

Түн - қара, түсі - көмір-ді,
Жасырған күнә, айыбын.
Бұған бір пәле көрінді,
Ояту керек қайынын!

Таң қалып әйел,сандалып,
Мың күдік мида көшеді.
Жүгірді сорлы қарманып -
Оның да бос тұр төсегі!

Зауалдың ойран шағы - бұл,
Жүгірді, тәні - діріл-ді.
Жердегі жатқан тағы бір
Бас сүйегіне сүрінді!

Құдайдан күтті қайырым,
Аруақтарын ауызға ап:
Күйеуі менен қайынын
Кетіпті біреу бауыздап!

Түн жұтып шыдам-тағатын
Жүрді естен танып сол кезбе.
Қара түн әлі қанатын
Жимаған еді ол кезде.

Қарманып жүріп бос тамды,
Көңілден көшіп ұйқы абат,
Басы жоқ жетім қос тәнді
Ақыры тапты-ау сипалап...

Ол - ессіз!
Бейбақ ол бүгін,
Тұтқыны азап - түрменің.
Есінен танған сорлының
Қараңыз не істеп жүргенін:

Әйелде дегбір қалмады,
Қайғысын шерлі қосты әнге.
Қос басты әкеп жалғады,
Жердегі жетім қос тәнге.

Жүрегі тулап аһ ұрып,
Үмітті жаны малдана,
Жалғыздан-жалғыз отырып,
Жалынды зарлап Аллаға.

Зымиян, тілсіз қара түн,
Әкелмек оған тағы не?..
Қара түн тылсым қанатын,
Жимаған еді әлі де.

Аллаға айтқан арыз ғып;
Азаның бар ма төлемі?
Айтатын Атам аңыз ғып,
Мінеки, соның өлеңі:

«Өмір бер, Тәңірі, еркіңмен
Тіршілік қозғап қанына -
Күнәһар жандар өлтірген,
Күнәсіз боздақтарыма!» -

Басқа ылаж сонда қалмаған -
Жалынды!
Үні зарлы еді.
Әйелдің тілін алмаған,
Әлемде пенде бар ма еді?!

Жалынып жайса жүрегін,
Қанышер келіп қандаған,--
Тәңірі оның тілегін
Тәрк етіп тастай салмаған:

Болмапты әуре бос боздап,
Белгісіз - нендей себептен -
Ұйықтаған жандай қос боздақ
Оянып кетті кенеттен!

Тауысып шыдам-тағатын,
Бөлмеге аппақ нұр жағып,--
Қара түн жиып қанатын,
Таң кіріп келді ұрланып:

Шыңғырды әйел!
Жан үні
Естілді тіпті әріден:
Жарының басын таныды -
Қайнының қыршын тәнінен!

О, зауал!
Ұқпас мәнін де:
Көзінен аққан жасы құр -
Жарының жарқын тәнінде
Қайын баланың басы тұр!

Осы да, ойбай - тірі ме?
Зауал түн!
Сайтан!
Сайқал-ай!
Бірінің басын біріне
Кигізіп қойған байқамай!

Орны ауысып жер-көктің,
Талады күдік арын кеп:
Осынау екі еркектің
Қайсысын құшпақ «Жарым!» деп?

...Жер-анам!
Келем еңбектеп,
Қойныңды ашшы, шошымай.
Сені де талай жендет кеп
Кескілеп кетті -
Осылай!

Бөлінген адам құлдыққа,
Бөленген үлде-бүлдеге,
Бөлінген үйге,
Құрлыққа,
Бөлінген түрге,
Түрмеге!

Тағылық неткен көп еді!
Бас та көп,
Бастан қылыш көп.
«Батыс!» - деп біреу бөледі,
Бөледі біреу: «Шығыс!» деп.

Сыймайды жұрттың бастары
Өш олар, неге кекті олар?!
Быт-шыт қып бөліп тастады
Геттолар менен секталар!

Үмбетің едім мен Сенің,
Сүтіңе ернім шөлдейді.
«Жер-Анам жалғыз!» - деуші едім,
Ел маған бірақ көнбейді.

Секталар шулап қырғынмен,
Геттолар жатыр атысып.
Сол әйел құсап тұрмын мен,
Есімнен танып,
Шатысып...