Биылғы жылы 1 032 км автомобиль жолы жөнделді, оның ішінде республикалық маңызы бар жолдар – 461 км, облыстық маңызы бар жолдар – 178 км, қалалар мен аудандар – 393 км.
Облыстағы жалпы жол ұзындығы 9 332 км құрайды, оның ішінде:
Республикалық маңызы бар жолдар – 1 825 км;
Облыстық маңызы бар жолдар – 2 566 км;
Аудандық маңызы бар жолдар – 2 212 км;
Елді мекендер ішіндегі жолдар – 2 729 км.
Республикалық маңызы бар автожолдар бойынша.
«Қарағанды – Балқаш» автожолын қайта құру жұмыстары жалғасуда. Бүгінгі таңда 363 км жолдың бойында асфальтобетонның үстіңгі қабаты толық төселді, 2024 жылдың 5 желтоқсанында автожол ресми ашылды.
Сонымен қатар, «Балқаш-Бұрылбайтал» автожолының екі учаскесі, жалпы ұзындығы 91 км құрайтын жолдың құрылысы аяқталды. Үшінші учаскенің ұзындығы 50 км құрайды, оның 17 км учаскесіне асфальттың үстіңгі қабаты Тасаралдан Сарышағанға дейін төселді.
Соңғы үш жылда «Қарағанды-Қарқаралы» автожолының 115 км учаскесінде орташа жөндеу жұмыстары жүргізілді. Қалған 85 км жолды жөндеу жобасы келесі жылға жоспарланып отыр. Нәтижесінде Қарағандыдан Қарқаралыға дейінгі жалпы ұзындығы 200 км автожол толық жөндеуден өтетін болады.
«Қарағанды-Павлодар» автожолының 27 км учаскесінде, Молодежный ауданы маңында, орташа жөндеу жұмыстары жүргізілді. Сонымен қатар, Қарағандыдан шығар маңда осы жолдың 2,5 км учаскесінде орташа жөндеу жұмыстары басталды, ал жалпы жоспарланған 30 км жөндеу жұмысы 2025 жылға жоспарланып отыр және де 103 км автожолының орташа жөндеу жұмыстарын іске асыру басталды.
«Астана-Нұра-Теміртау» жолы бойынша ағымдағы жылы 7 км учаскеде қайта өңдеу және асфальт жамылғысын төсеу жұмыстары жүргізілді. Жұмыстар 2025 жылы жалғасатын болады.
Облыстық маңызы бар 178 км автожолдар жөндеуден өтті.
«Осакаровка-Молодежный» автожолының 16 км ұзындығындағы учаскесінің реконструкциясы аяқталды.
«Нұра-Осакаровка» автожолының 20 км ұзындығындағы учаскесі реконструкциядан өтті. Асфальт барлық учаскеде төселген, бірақ 3 учаскеде әлі асфальт төселмеген, себебі элеватордан теміржол өткеліне дейінгі аралықта құбырлар орнату жұмыстары жүргізілуде. Барьерлік қоршаулар, жол белгілері және демалыс алаңы орнатылды. Жобаның толық аяқталуы келесі жылға жоспарланып отыр.
Абай ауданында «Жартас-Долинка» автожолының 21 км учаскесінің реконструкциясы жалғасуда. Барлық ұзындығында асфальтпен өтетін жол төселген. Долинка ауылында жаяу жүргіншілер тротуарлары орнатылды, 75 жарық бағанасы қойылды. Жұмыстар толық аяқталуы 2025 жылға жоспарланған.
«Саран-Шахтинск» автожолының 19 км ұзындығындағы күрделі жөндеу жұмыстары жалғасуда. Шахан ауылынан Тентек шахтасына дейінгі 5 км учаскеде негізі орнатылып, асфальттың төменгі қабаттары төселді. Биылға жоспарланған жұмыстар аяқталды, жобаны жүзеге асыру 2025 жылы жалғасады.
«Үштөбе-Кұрылыс» автожолының 9 км ұзындығындағы учаскесінің реконструкциясы жүргізілуде. Негізі, асфальттың төменгі қабаттары, жол бойындағы жиектер мен 242 жарық бағанасы орнату жұмыстары аяқталды. Жобаның толық аяқталуы 2025 жылға жоспарланған.
Екі көпірдің реконструкциясы жүргізілуде.
Бірінші көпір Теміртау-Токаревка автожолында Нура өзені арқылы өтеді және жеті бағаннан тұрады. 4 баған толық орнатылып, 2 пролеттық құрылыс салынды. Екі опордың астында ұңғымалық тіреуден тұратын негізі орнатылған, ал тағы бір бағанда арқалық орнату үшін жетекші бұрғылау жұмыстары жүргізілуде. Жұмыстар жалғасуда.
Екінші көпір Саран-Шахтинск автожолында Шерубай-Нура өзені арқылы өтеді. Жұмыстар 2025 жылы жалғасады.
Биылғы жылы «Сакен Сейфуллин-Өспен-Ақадыр» автожолының 26 км және «Ақсу-Аюлы-Ақтоғай» автожолының 57 км учаскелерінде орташа жөндеу жұмыстары жүргізілді. Бұл учаскелер соңғы жұмыстар болып табылады, сонымен бірге осы жолдың барлы учаскесі жөндеуден өтті.
Сонымен қатар, «Қарқаралы-Қоянды» автожолының 29 км учаскесінде орташа жөндеу жұмыстары аяқталды.
Жаңа жобалар бойынша Дубовка ауылынан Саран қаласына дейінгі облыстық маңызы бар автожолының 0-6 км учаскесін реконструкциялау және «Шахан-Жанаталап» автожолының 12-17 км учаскесін реконструкциялау жобалық құжаттамасы әзірленді. Жобалардың жүзеге асырылуы 2025 жылға жоспарланған.
Сондай-ақ, «Қарағанды-Шахтинск» автожолындағы екі көпірді реконструкциялау бойынша жобалық-сметалық құжаттаманың әзірленуі жалғасуда.
Облыс орталығында құрылыс және жөндеу жұмыстары 128,5 км аумақты қамтыды.
Қазіргі уақытта Дюсембеков көшесі мен Б.Момышұлы көшесі арасындағы аралық көшелердің құрылыс жобасы және Бөкетов көшесін салу жұмыстары жүргізілуде. Космонавтов көшесінің реконструкциясы, Пичугин және Четская көшелерінің күрделі жөндеуі жалғасуда. Орташа жөндеумен 115 км қамтылған.
Сонымен қатар, орташа жөндеу барысында арнайы полимер қосылады, ол асфальттың жоғары температурада пластикалық қасиеттерін, соққы беріктігін, мықтылығын және ұзақ қызмет ету мерзімін айтарлықтай жақсартады.
Биылғы жылы жаңа жобалар бойынша жобалық-сметалық құжаттама әзірленді:
Мұканов көшесінен Тәттімбет көшесіне дейінгі учаскеде автомобиль жолын салу – 9 млрд теңге;
Университеттік көшесінен Гапеев көшесіне дейінгі учаскеде автомобиль жолын салу – 4,1 млрд теңге;
Приканальная көшесінде автомобиль жолын салу – 4,2 млрд теңге.
Күнгей мөлтек ауданында магистральды автожолдарды салу жобасы мемлекеттік сараптамадан өтуде. Жүзеге асырудың басталуы 2025 жылға жоспарланған.
Сонымен қатар, облыс аумағындағы ауылдық елді мекендердегі ішкі жолдар бойынша «Ауыл – ел бесігі» арнайы жобасы жүзеге асырылуда. Бұл арнайы жоба ауыл тұрғындарының оң пікірлерін алып, даму әлеуеті бар елді мекендерде іске асырылуда.
2023 жылы 23 ауылдық елді мекенде жалпы ұзындығы 152 км жол жөнделді.
Биылғы жылы «Ауыл – ел бесігі» арнайы жобасы аясында 29 ауылдық елді мекенде 112 км автожол жөнделді.
Абай ауданында – 14,1 км (Қарабас ауылы, Агроселосы, Солтүстік ауылы, Қоянды ауылы, Тасзаимка ауылы);
Ақтоқай ауданында – 2,4 км (Сарышаған ауылы);
Бұқар-Жырау ауданында – 35,5 км (Ботақара ауылы, Шешенқара ауылы, Тоғызкұдұқ ауылы, Сарыарқа ауылы, Сарытөбе ауылы, Жаңақала ауылы, Тұзды ауылы, Қаракұдұқ ауылы, Байқадам ауылы, Самарқанд ауылы, Қаражар ауылы);
Қарқаралы ауданында – 14 км (Жарлы ауылы, Тегісшілдік ауылы, Қарағайлы ауылы);
Нұра ауданында – 4 км (Изенді ауылы, Ақмешіт ауылы);
Осакаров ауданында – 22,6 км (Батпақ ауылы, Озерное ауылы);
Шет ауданында – 19,7 км (Еркіндік ауылы, Бұрма ауылы, Өспен ауылы, С.Сейфуллин кенті, Дария кенті).
Сапа бақылауы туралы айтатын болсақ.
2023 жылғы 23 қазаннан бастап, КМА ЖК РК төрағасының 2023 жылғы 23 қазандағы №108 бұйрығымен бекітілген «Сапа орталығы мен жергілікті атқарушы органдардың өзара әрекеттесу регламенті» (п.3.1.26) бойынша, ЖАСҰО-ның ескертулері бар объектілер қабылданбайды.
Барлық өткізілген сынақтар мен анықталған ақаулар сапа орталығында KazRoadLab порталында тіркеледі.
Қабылданған сынамалардың қолданыстағы нормативтерге сәйкессіздігі анықталған жағдайда, мердігер ұйымдар ақаулы учаскелерді қайта өңдеу жұмыстарын жүргізеді, қажет болса, жабындыны қайта құрып, материалдарды ауыстырады.
Сонымен қатар, автожол жобаларында сапа бақылауын техникалық бақылау мамандары жүргізеді.
Жергілікті атқарушы органдар үнемі техникалық бақылау жұмысын мониторинг жүргізеді.
Билығы жылы техникалық бақылауды жүргізу және жұмыстарды орындау кезінде бұзушылықтар үшін Қарағанды облысы бойынша СҚББ үш ұйымға айыппұл салды.
Көлік министрлігі мен жол институттары саланы цифрландыру жұмыстарын жүргізуде.
Барлық қолданыстағы жүйелерді біртұтас ақпараттық жүйеге, Е-Жолдары платформасына біріктіру жоспарлануда. Платформаны енгізу 2025 жылдың соңына дейін жүзеге асырылмақ.
Сонымен қатар, Көлік министрінің тапсырмасы бойынша Қазақстандық жол ғылыми-зерттеу институты Біріккен жол-құрылыс материалдары базасын (RCM Base) құрды.
Электрондық алаңда карьерлер, зауыттар және жаңа материалдар туралы ақпарат жинақталған.
Жолаушылар тасымалы туралы.
2024 жылдың 10 айында көлік қызметтерінің көлемі өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 10%-ға артты және 339,6 млрд. теңгені құрады. Жыл қорытындысы бойынша өсім 6,1%-дан кем болмайды деп күтілуде.
Қоғамдық көлікті әрі қарай дамыту үшін бірқатар шаралар жүргізілуде.
Өткен жылы автобус паркі айтарлықтай жаңартылды. Тасымалдаушылар 195 жаңа автобус сатып алды.
Биылғы жылы Теміртау қаласында 23 жаңа автобус, Балқаш қаласында 22 автобус және Абай ауданында 8 автобус сатып алынды.
Барлық автобустар отандық өндірушілер QazTehna, Daewoo Bus Kazakhstan (Теміртау) компанияларынан алынған және жолаушыларға қызмет көрсету сапасы бойынша талаптарға сай, мүмкіндігі шектеулі адамдарды тасымалдауға арналған арнайы мүмкіндіктермен жабдықталған.
Қыркүйек айында «Қарағанды-Теміртау» №100 маршрутында 4 жаңа автобус іске қосылды, бұл маршруттағы көлік құралдарының жартысын жаңартты (барлығы 8 автобус).
Жолаушылар тасымалдарын цифрландыру жұмыстары жалғасуда.
2024 жылдың мамыр айында «Онай» электронды билеттеу жүйесі Теміртау қаласының маршруттарында енгізілді. Саран, Балқаш қалаларында және қала маңындағы маршруттарда электронды билеттеу жүйесі өткен жылдан бастап тұрақты жұмыс істейді.
Жалпы, осы жүйені енгізу жолаушыларға қызмет көрсету сапасын жақсартуға, жолаушылар ағымы мен тасымалдаушылардың табыстарының ашықтығын қамтамасыз етуге, сондай-ақ тасымалдау процесінің қауіпсіздігін арттыруға мүмкіндік берді.
Қыркүйек айынан бастап Теміртау қаласында 7-18 жас аралығындағы балаларға тегін жүру құқығы берілді. Облыс әкімінің тапсырмасымен өткен жылдың мамыр айынан бастап осындай жеңілдік облыс орталығындағы маршруттарда да енгізілді.Бірінші кезектегі бағыттардың бірі – азаматтық авиация саласын дамыту.
Мемлекет басшысының тапсырмасы аясында туризмді дамыту мақсатында әуе көлігі инфрақұрылымын дамыту бойынша жұмыстар жүргізілуде, әсіресе Балқаш қаласының әуежайын жаңғырту бойынша.
Қазіргі уақытта №2 ұшу-жолақ және әуежай перронын қайта жаңарту жұмыстары аяқталды (жобаның жалпы құны – 3,8 млрд. теңге, 2024 жылға бөлінгені – 3,4 млрд. теңге).
Сонымен қатар, биылғы жылдың қыркүйек айында Балқаш әуежайының ғимаратын қайта жаңарту (жобаның жалпы құны – 3 млрд. теңге, 2024 жылға бөлінгені – 913,6 млн. теңге) және арнайы көлік қызметі ғимаратын салу (жобаның жалпы құны – 576,5 млн. теңге) жобаларының іске асырылуы басталды.
Бұл жобаларды жүзеге асыру әуежайдың өткізу қабілетін сағатына 60-тан 80 адамға дейін ұлғайтуға, жолаушыларға ыңғайлы жағдай жасауға, мүмкіндігі шектеулі жандар үшін қолжетімділікті қамтамасыз етуге және әуежай құрылыстарының сипаттамалары мен параметрлерін Халықаралық азаматтық авиация ұйымының Ұсынылған практикасына сәйкестендіруге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, әуежайдың әрі қарай жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында, жұмыс істеп тұрған заңды тұлға ЖШС «Ақтоғай-абат» қайта тіркеліп, жаңа кәсіпорын ЖШС «Аэропорт Балқаш» құрылды, оның 100%-ы мемлекетке тиесілі. Қазіргі уақытта кәсіпорынның қызмет түрлерін антимонополиялық органмен келісу рәсімі жүргізілуде.
Сонымен қатар, Балқаш қаласының әуежайында жер үсті қызметтерін толыққанды көрсету үшін кезең-кезеңімен арнайы аэродромдық техниканы сатып алу мәселесі қарастырылуда, ол бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады. Келесі жылға қажетті алғашқы кезектегі арнайы техника (аэродромдық өрт сөндіру көлігі, аэродромдық тартқыш, жанармай құю машинасы, өздігінен көтерілетін трап) сатып алуға 500 млн. теңге бөлінуі жоспарлануда.
«Сары-Арқа» әуежайын дамыту бойынша шаралар қабылданып жатыр.
Мемлекет басшысының Қазақстан халқына арнаған «Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм» Жолдауында әуежай хабтарын дамыту маңызы ерекше аталып өтіп, елдегі әуежайлардың жүк тасымалдау мүмкіндіктерін кеңейту үшін барлық жағдайды жасауға ерекше назар аударылды.
Мемлекет басшысының тапсырмасы аясында биыл «Сары-Арқа» әуежайында мультимодальды аэрохаб «CargoHUB Karaganda» құру мәселесі пысықталып жатыр. ҚР Премьер-Министрінің бірінші орынбасары тиісті жол картасын бекітті.
Жақында әуежайдың акционерлер құрамына ірі инвестор кіргенін атап өткен жөн, оның негізгі мақсаты – әуежайды елдің ірі логистикалық аэрохабы ретінде дамытуға инвестициялар салу.
Жалпы, бұл жоба «Сары-Арқа» әуежайында жаңа кәсіпорындар құру арқылы жүк тасымалын арттыруға бағытталған. Болашақта өңделетін жүк көлемі жылына 15 мың тоннадан 200 мың тоннаға дейін ұлғайтылады деп күтілуде. Осы арқылы 2030 жылға қарай шамамен 2 000 жаңа жұмыс орны құру және салықтық түсімдердің арттыру жоспарлануда.
Мысалы, биыл Эквадордан тікелей жүк рейстері ашылды, бұл халықаралық сауданы дамытуда маңызды қадам болды. Сонымен қатар, жүк ұшақтарының техникалық қонуларының саны аптасына 30 рейске дейін арттырылуы жоспарлануда. Бұл әуежайдың логистикалық мүмкіндіктерін айтарлықтай арттырып, оны маңызды көлік торабына айналдырады.
Одан бөлек, әуежай инфрақұрылымын дамытуға инвестициялар салу жоспарлануда.
Атап айтқанда, әуежайдың ұшу-қону жолағын қайта жаңғырту мәселесі қарастырылып жатыр, яғни жабынды жаңарту және өткізу қабілетін арттыру, сондай-ақ жолаушылар үшін жағдайларды жақсарту, оның ішінде күту залдарын модернизациялау, қауіпсіздік жүйелерін жаңғырту мақсатында жолаушылар терминалын жөндеу.
Сонымен қатар, белгілі болғандай, Қытайдан Еуропаға жүк тасымалы көбінесе Ресей арқылы жүзеге асырылды. Алайда геосаяси жағдайларға байланысты болашақта әуе кемелерінің техникалық қонуларының санын арттыру жоспарланып отыр және Қытай-Еуропа-Қытай бағыты бойынша жүк тасымалының бір бөлігі біздің әуежайымыз арқылы тасымалданатын болады. Бұл әуежайдың логистикалық мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейтіп, оны маңызды көлік торабы ретінде нығайтады.
Әуежай иелері берген мәліметтерге сәйкес, жобаны жүзеге асыру үшін 270 млн. доллар көлемінде жеке инвестициялар тарту жоспарлануда (55 млн. доллар – өз қаражаттары, 215 млн. доллар – қарыз қаражаттары).
Осыған параллель, әуежайдың транзиттік әлеуетін дамыту мақсатында оның аумағында «Сарыарқа» арнайы экономикалық аймағының субзонасын құру мәселесі пысықталып жатыр. Қазіргі уақытта АЭА шекараларын кеңейту және АЭА басымдықты түрлерін өзгерту туралы өтініш ҚР Ұлттық экономика министрлігінде қарастырылуда.
Жалпы, инвестициялар мен жоспарланған жақсартулар барлық жолаушыларға айтарлықтай пайда әкеліп, облыстың экономикалық дамуына ықпал етеді деп күтілуде.
Ірі инфрақұрылымдық жобалар теміржол көлігі саласында да жүзеге асырылуда.
Бұл ауқымды жоба «Мойынты-Достық» учаскесінде екінші жолдарды салуға арналған, жалпы ұзындығы 836 км, оның 338 км-і біздің облыс арқылы өтеді. Жобаны іске асыру нәтижесінде учаскенің өткізу қабілетін 5 есе арттырып, жүк пойыздарының саны 12 жұптан 60 жұпқа дейін көбейеді. Бұл шара елдің транзиттік әлеуетінің дамуына оң әсерін тигізеді.
2025 жылы көлік саласындағы жұмыстар жалғасады.
Қоғамдық көлік қызметтерінің сапасын арттыру мақсатында Қарағанды қаласы бойынша шамамен 70 жаңа қалалық және қала маңы автобустарын сатып алу жоспарлануда. Бұл автобустар 2011-2012 жылдары шыққан ескірген көлік құралдарын ауыстырады.
Келесі жылы әуе көлігі инфрақұрылымын модернизациялау шаралары аяқталады. Атап айтқанда, Балқаш қаласының әуежайы ғимаратының қайта жөндеуі және арнайы көлік қызметі ғимаратының құрылысы аяқталады.
Сонымен қатар, келесі жылы Қарағанды қаласының әуежайын мультимодальды аэрохаб ретінде дамыту жұмыстары жалғасын табады.
