Қарағанды облысының әкімі Ермағанбет Бөлекпаев дипломатиялық миссия басшыларымен және жұртшылықпен бірге Спасск мемориалындағы ескерткіш белгілерге гүл шоқтарын қойды.
Бұл жерлерде 1930—1950 жылдары КСРО НКВД – ІІМ бөлімшелері, әскери тұтқындар мен жер аударғандарға арналған лагерьлер, сондай-ақ қуғын-сүргінге ұшыраған азаматтар болды.
Архив деректері бойынша, Спасск зиратында 50-ден астам ұлт өкілдері болып табылатын 5000-нан астам адам жерленген.
1987 жылдан бастап мемориал аумағында әр түрлі мемлекеттер ескерткіш белгілер орнатты. Қазір олардың саны 28.
2004 жылы Қарағанды билігінің бастамасымен Қазақстан жерінде жатқан саяси қуғын-сүргін құрбандарының барлығына ескерткіш орнатылды.
Еске алу рәсіміне Қарағанды облысына Еуроодақтың бірқатар елшіліктерінің өкілдері келді.
Сондай-ақ, Қазақстан халқы Ассамблеясының мүшелері, этномәдени бірлестіктердің басшылары тоталитаризм жылдарында жазықсыз зардап шеккен отандастарды еске алды.
"Вайнах" қоғамдық бірлестігінің ақсақалдар кеңесінің төрағасы Сулим Исакиев небәрі 4 жаста еді, ол кезде оның бүкіл отбасы туған жерінен ажырап, Қазақстанға жер аударылды.
— Бұл туралы айтқанда денем түршігеді. Қыс мезгілі болатын. Олар өзімізбен бірге ештеңе алуға рұқсат бермеді, адамдарды вагондарға тиеді, мал құрлы көрмеді. Көбісі жолды көтере алмады, жолда қайтыс болды, — дейді 84 жастағы Сулим Исакиев. — Қазақтарға аман қалуымызға, қиындықтарға төтеп беруге көмектескені үшін рахмет. Мен осында қалдым, балаларымды өсірдім, қазір менің жеті немерем бар. Жыл сайын біз бұл мемориалға ата-бабаларымызды құрметтеу үшін келеміз. Бұл қасірет әртүрлі ұлт өкілдеріне әсер етті. Бейбітшілік пен келісімді сақтау үшін бұл туралы білу және есте сақтау қажет.
Қуғын-сүргін тақырыбын зерттеуді жалғастыру маңызды, деп есептейді "ҚАРЛАГ: Болашақ үшін естелік" жобасының авторы, Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің ректоры Нұрлан Дулатбеков.
— Ел Президентінің Жарлығы қабылданып, саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық оңалту жөніндегі мемлекеттік комиссия құрылғаннан кейін ғылыми-зерттеу жұмысы жанданып, кешенді түрде жүргізілуде. Бұл өте маңызды және дұрыс. Жақында ғана Қарағандыға сапары кезінде Парламент Сенатының төрағасы Мәулен Әшімбаев ашаршылық туралы материалдар жинағының жаңа томдарын таныстырды. Бұл іргелі еңбек. Бұрын құпияланған құжаттар енді ғалымдарға және тарихқа қызығушылық танытқандардың барлығына қолжетімді болды, — деп атап өтті Нұрлан Дулатбеков.
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанда жыл сайын 31 мамырда Саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күні атап өтіледі.
Бұл күн 1997 жылы Ел Президентінің Жарлығымен құрылды. 2020 жылдың қарашасында Президенттің Жарлығымен Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық оңалту жөніндегі мемлекеттік комиссия құрылды.
