Солтүстік жарты шарда желтоқсаннан ақпанға дейінгі аралық өткен жылғы қыстан кейінгі ең жылы кезең деп танылды. Ла-Нинья құбылысының салқындатқыш әсеріне қарамастан, екі полюстегі теңіз мұзының деңгейі ақпан айының соңында мүлде кішірейіп кетті, деп хабарлайды Life09 ақпарат агенттігі Stan.kz-ке сілтеме жасап.
Коперник климаттық орталығының мәліметінше, қыс айларында планетаның орташа температурасы өткен жылмен салыстырғанда небәрі 0,05 градусқа төмендеді.
"Жылынумен байланысты негізгі алаңдаушылықтардың бірі – теңіз мұзының тез еруі", – деді Коперник климаттық орталығы басшысының орынбасары Саманта Берджесс.
Оның айтуынша, ақпан айының басында жер бетіндегі мұз қабаты тарихи минимумға жетті.
Арктика мен Антарктикадағы теңіз мұзы климаттық тепе-теңдікті сақтауда маңызды рөл атқарады. Дегенмен, температураның көтерілуіне байланысты мұздың еруі жалғасып жатыр. Бұл өз кезегінде мұхиттың жылынуын жеделдетіп, тұйық шеңберді жабады.
Ғалымдардың айтуынша, 1990 жылдан бері мұздықтардың еруіне адамдардың орынсыз әрекеті себеп. Оның ықтималдығы 90% дейді. Жаһандық жылынумен күресу үшін әлемдік қауымдастық парниктік газдар шығарындыларын азайтуға келісті. Дегенмен, ол толығымен тоқтаса да, атмосферада жинақталған көмірқышқыл газы жүздеген, тіпті мыңдаған жылдар бойы климатқа әсер етеді.
Арктика планетаның қалған бөліктеріне қарағанда төрт есе жылдам жылынып жатыр. Алдағы онжылдықта жазғы мұз жамылғысын толығымен жоғалтуы мүмкін. Арктикада теңіз мұзының деңгейі ақпан айында орташадан 8% төмен деңгейге жетті. Ал Антарктида теңіз мұзының көлемі орташа деңгейден 26%-ға төмен болды.
Мұздың еруі және мұхиттардың жылынуы жаһандық су мен ауа айналымына, әсіресе Солтүстік Атлантикаға әсер етеді. Бұл Гольфстрим негізгі элементі саналатын Amoc мұхиттық конвейер лентасын (Атлантикалық меридиалды аударылу айналымы) баяулатады.
Amoc айналымын бәсеңдету Арктикадағы мұздың еруін тездетеді. Тұщы су солтүстік теңіздердің тұздылығын төмендетеді. Сол арқылы салқындаған жер үсті суларының бату қарқындылығын және олардың оңтүстікке кері жерасты айналымын төмендетеді. Нәтижесінде тропикалық сулардың жалпы салқындату процесі баяулайды. Ал желдің әлсіреуі Атлантикалық жылы ағындардың жылдамдығына әсер етеді. Бұл болашақта одан да ауыр климаттық зардаптарға әкелуі мүмкін.
